Ayni - Nakdi Vergi

Ayni - nakdi vergi ayrımı, verginin ödeme şekli bakımından yapılan ayrımı ifade etmektedir. Ayni vergi, verginin mal veya hizmet cinsinden ödenmesidir. Nakdi vergi ise verginin nakit olarak ödenmesini ifade eder.

Ayni - nakdi vergi ayrımı, verginin ödeme şekli bakımından yapılan ayrımı ifade etmektedir. Ayni vergi, verginin mal veya hizmet cinsinden ödenmesidir. Nakdi vergi ise verginin nakit olarak ödenmesini ifade eder. Detaylara geçmeden önce "Vergi nedir?" başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz.

Günümüzde vergiler nakdi olarak toplanmakta olup ayni vergi uygulaması tercih edilmemektedir. Ayni vergi uygulamasının en bilinen örnekleri Osmanlı Devleti döneminde uygulanan Aşar (Öşür) ve Haraç vergilerdir.

Ayni Vergi ve Nakdi Vergi Ayrımı

Geçmişte dönemin şartlarına göre verginin ayni olarak tahsil edilmesi devlet maliyesi açısından daha makul bir yöntemdi. 

Ayni vergi, verginin para yerine mal veya hizmet olarak tahsil edilmesidir. Özellikle ekonominin tarıma dayalı olduğu yıllarda mahsullerin belirli bir kısmı vergi olarak alınmaktaydı. Osmanlı döneminde uygulanan şer'i vergilerden aşar ile haraç en bilinen örnekleridir.

Nakdi vergi, verginin para olarak ödenmesidir. Kamu maliyesi açısından nakdi vergi uygulaması aslında yeni bir uygulamadır.

Neden Nakdi Vergi Tercih Ediliyor?

- Vergi Eşitliğinin Korunması: Ayni vergide maliyet ve karlılık göz önünde bulundurulmadığından vergi eşitliğinin korunması açısından nakdi vergi daha uygundur.

- Taşıma, Depolama ve Saklama: Verginin mal olarak tahsil edilmesi durumunda devletin taşıma, depolama ve saklama gibi sorunlar doğmaktadır.

- Ayni Verginin Nakde Çevrilmesi: Malların paraya çevrilmesi bir yandan güç iken diğer yandan devletin piyasaya girmesiyle fiyat dengesinin bozulmasına yol açabilir.

- Vergi Denetimi: Ayni vergilerin kontrol ve denetimi güçtür. * Abdurrahman AKDOĞAN, Kamu Maliyesi